Thứ nhất là bệnh gì xẩy ra bất thình lình, làm chết người bất thình lình (bất đắc kỳ tử) thì bảo là trúng gió. Ví dụ lên cơn đứng tim (heart attack), đứt gân máu não lăn đùng ra chết thì cho là bị trúng gió, bị tê liệt thần kinh mặt (Bell’s palsy) làm méo miệng cho là do trúng gió… Muốn rủa ai cho chết tươi thì bảo họ bị trúng gió, là « phải gió » (thằng phải gió, đồ phải gió mắc toi)…Loại thứ hai là các thứ bệnh « oái oăm » khó trị thì gọi là phong như phong cùi, phong tình, phong giật, phong ngứa, phong đòn gánh…
Thượng mã phong thuộc loại phong thứ nhất. Thượng mã phong tạm dịch sang Anh ngữ là “Sudden death on the saddle back”. Nói cho dễ hiểu là chết bất đắc kỳ tử trong khi làm tình. Nếu tôi nhớ không lầm thì trước đây có một trường hợp nổi tiếng một dạo ở Việt Nam là có một vị tướng bị “trúng gió” kiểu này, không phải ở sa trường (da ngựa bọc thây) mà ở một quân trường. Đông y có thể giải thích theo quan niệm là bị “phong” của y lý phương Đông. Có người bảo cách chữa trị cấp thời theo phong cách Đông Y hay nhất là người nữ nhổ ngay mấy sợi lông gần hậu môn của người “bị trúng gió ngã ngựa” thì có thể cứu được. Tây Y dĩ nhiên giải thích và chữa trị theo một cách khác.
Trong khi làm tình, nhịp tim và áp huyết tăng cao. Huyết áp có trường hợp quá nhậy cảm có thể nhẩy vọt lên tới 50%. Một thí nghiệm làm ở Middlesex, England cho thấy áp huyết tăng cao 48% ở phái nam và 57% ở phái nữ khi làm tình (điểm này cho thấy phái nữ có nhiều người hào hứng hơn phái nam). Sự gia tăng áp huyết này khiến cho một số phụ nữ bị xây xẩm, ngất xỉu trong khi làm tình, gây ra nhức đầu khủng khiếp ở một số phái nam và gây ra tai biến mạch máu não hay đứt gân máu não (stroke) ở cả hai phái. Vì thế bị đứng tim (heart attack) gây ra chứng thượng mã phong không phải là hiếm thấy trong lúc đạt tới đỉnh cao nhất của kích thích.
Những người bị cao máu không ổn định hay dễ chao đảo lên xuống dễ dàng hay cao máu ác tính dĩ nhiên có nguy cơ cao hơn người có áp huyết bình thường.
Ngoài ra cũng nên biết là những cuộc phiêu lưu tình ái cũng có thể phải trả một giá của chúng: chết bất đắc kỳ tử do thượng mã phong thấy xẩy ra nhiều trong các cuộc ngoại tình (những cuộc phiêu lưu tình ái dĩ nhiên làm… lên máu). Chắc chắn ông tướng nọ cũng đã chết trên một mình ngựa…hoang. Hiển nhiên một con ngựa hoang nữ mà “ngựa” quá thì có nguy cơ cao bị thượng mã phong nhiều hơn. Còn những tay “phải gió” thích quất ngựa truy phong hay thích chuyện gió trăng dĩ nhiên chơi dao có ngày bị đứt tay, gặp lúc trái gió trở trời cũng có nguy cơ cao bị trúng thượng mã phong (phải gió mà gặp trái gió thì bị trúng gió quay mòng mòng như trong cơn gió lốc bị chóng mặt lăn quay ra ngay).
Phải hiểu bệnh mới khắc phục được bệnh dễ dàng.
Bác sĩ Nguyễn Xuân Quang
