Khi phát sinh tranh chấp về quyền thừa kế hoặc cần xác định quan hệ huyết thống để phân chia tài sản, xét nghiệm ADN là phương pháp khoa học chính xác và có giá trị pháp lý. Bài viết dưới đây sẽ phân tích căn cứ pháp luật, quy trình thực hiện xét nghiệm ADN để chia thừa kế, cùng những lưu ý quan trọng bạn cần nắm rõ trước khi tiến hành.
1. Vì sao cần xét nghiệm ADN trong các vụ tranh chấp thừa kế
Trong tranh chấp thừa kế, xét nghiệm ADN giúp xác định rõ quan hệ huyết thống và đảm bảo việc chia tài sản minh bạch. Cụ thể:
- Xác định người thừa kế hợp pháp, tránh tranh cãi về quan hệ cha – mẹ – con.
- Ngăn ngừa gian lận, hạn chế khiếu kiện kéo dài.
- Đảm bảo công bằng, bảo vệ quyền lợi của người có quan hệ huyết thống thực sự.
Xét nghiệm ADN phục vụ phân chia tài sản sẽ đảm bảo công bằng và tiết kiệm thời gian
2. Hồ sơ, giấy tờ và thủ tục xác định huyết thống phục vụ phân chia di sản
2.1. Hồ sơ, giấy tờ cần chuẩn bị
Tùy theo mục đích (tự nguyện hoặc theo yêu cầu của Tòa án), hồ sơ thường gồm:
- Đơn đề nghị xét nghiệm ADN (theo mẫu của trung tâm xét nghiệm hoặc yêu cầu của cơ quan tiến hành tố tụng).
- Giấy tờ tùy thân của người yêu cầu và người được giám định: CMND/CCCD, hộ chiếu, hoặc giấy khai sinh.
- Giấy chứng tử của người để lại di sản (nếu đã mất).
- Tài liệu chứng minh quan hệ nhân thân (sổ hộ khẩu, giấy chứng nhận kết hôn, giấy khai sinh…).
- Văn bản ủy quyền hoặc quyết định trưng cầu giám định (nếu việc xét nghiệm được thực hiện theo yêu cầu của Tòa án hoặc cơ quan điều tra).
2.2. Quy trình và thủ tục thực hiện
Để xác định huyết thống phục vụ phân chia di sản, bạn cần thực hiện đúng quy trình pháp lý. Dưới đây là các bước mà bạn có thể tham khảo:
Bước 1: Tư vấn và tiếp nhận hồ sơ:
Trung tâm xét nghiệm hoặc cơ quan giám định sẽ xem xét tính hợp lệ của hồ sơ, hướng dẫn người yêu cầu lựa chọn loại xét nghiệm phù hợp.
Bước 2: Thu mẫu ADN:
Xét nghiệm ADN để chia thừa kế là loại xét nghiệm pháp lý, vậy nên việc thu mẫu phải được thực hiện trực tiếp bởi giám định viên của trung tâm xét nghiệm, khách hàng không được tự chuẩn bị mẫu phẩm.
Bước 3: Phân tích và đối chiếu ADN:
Phòng thí nghiệm tách chiết ADN, so sánh các chỉ thị gen để xác định mức độ trùng khớp di truyền.
Bước 4: Trả kết quả và tư vấn pháp lý:
Kết quả xét nghiệm được trả trực tiếp hoặc gửi đến Tòa án (nếu theo yêu cầu tố tụng).
3. Quy định pháp lý liên quan đến quyền yêu cầu giám định ADN
3.1. Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014
- Điều 88: Quy định “Con sinh ra trong thời kỳ hôn nhân là con chung của vợ chồng”. Tuy nhiên, nếu có căn cứ cho rằng con không phải là con chung, vợ hoặc chồng có quyền yêu cầu Tòa án xác định hoặc phủ nhận quan hệ huyết thống.
- Điều 89: Khi có tranh chấp về cha, mẹ, con, Tòa án có quyền trưng cầu giám định ADN để làm căn cứ ra quyết định.
3.2. Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015
- Điều 94: Kết quả giám định ADN được coi là chứng cứ hợp pháp trong quá trình giải quyết vụ án dân sự, hôn nhân gia đình hoặc thừa kế.
- Điều 102: Tòa án, Viện kiểm sát hoặc người tham gia tố tụng (đương sự, người giám hộ, người đại diện hợp pháp) đều có quyền yêu cầu giám định ADN để làm rõ mối quan hệ huyết thống.
3.3. Bộ luật Dân sự năm 2015
Điều 650 và 651: Trong các vụ chia thừa kế, việc xác định huyết thống là căn cứ quan trọng để xác định hàng thừa kế.
3.4. Nghị định và Thông tư hướng dẫn
Nghị định 10/2015/NĐ-CP và Thông tư 15/2020/TT-BYT: Quy định điều kiện hoạt động của tổ chức giám định ADN – chỉ các đơn vị được Bộ Y tế cấp phép mới được thực hiện xét nghiệm có giá trị pháp lý.
4. Nên làm xét nghiệm ở đâu để kết quả có giá trị pháp lý
Để kết quả được Tòa án hoặc cơ quan hành chính công nhận, bạn nên thực hiện tại đơn vị được Bộ Y tế cấp phép hoạt động giám định gen, có quy trình thu mẫu – phân tích – lưu trữ minh bạch, bảo đảm bảo mật thông tin cá nhân. Trước khi tiến hành, bạn nên tìm hiểu rõ giá tiền xét nghiệm ADN để lựa chọn gói dịch vụ phù hợp với mục đích sử dụng.
Chọn đơn vị xét nghiệm ADN uy tín và đạt chuẩn từ đầu để tối ưu quy trình
Nếu bạn đang ở khu vực phía Bắc, có thể tham khảo các địa chỉ làm xét nghiệm ADN ở đâu uy tín tại Hà Nội, nơi có nhiều trung tâm đạt chuẩn quốc gia, được cấp phép thực hiện giám định ADN phục vụ pháp lý và hành chính.
Xét nghiệm ADN để chia thừa kế là căn cứ khoa học giúp xác định chính xác quan hệ huyết thống và đảm bảo việc phân chia tài sản đúng quy định pháp luật. Để kết quả có giá trị pháp lý, bạn nên thực hiện tại đơn vị giám định ADN được Bộ Y tế cấp phép và chuẩn bị hồ sơ, thủ tục đầy đủ trước khi tiến hành.
