I. Cấu tạo bộ máy hô hấp: Chia thành đường hô hấp trên, dưới và nhu mô phổi
1. Đường hô hấp trên gồm khoang mũi, khoang miệng, hầu họng, nắp thanh quản
2. Các xoang cạnh mũi bao gồm xoang trán, xoang hàm, xoang sàng và xoang bướm
1. Xoang bướm; 2. Xoang sàng; 3. Xoang hàn; 4. Xoang trán
3. Đường hô hấp dưới gồm thanh quản, khí quản, phế quản, các tiểu phế quản
4. Nhu mô phổi gồm phế nang, mô kẽ phổi và các mạch máu phổi
II. Chức năng bộ máy hô hấp
Đường hô hấp trên ngăn chặn các vật lạ đi vào đường hô hấp dưới bằng phản xạ ho; lọc lại các hạt bụi đi vào đường thở nhờ hệ thống lông ở mũi; làm ấm, làm ẩm luồng khí đi vào phổi nhờ vào các mạch máu dày đặc xung quanh đường hô hấp trên
Đường hô hấp dưới dẫn không khí đi vào tận trong các phế nang
Nhu mô phổi trao đổi không khí cho cơ thể: O2 được đưa vào cơ thể và CO2 được đào thải ra ngoài
III. Các triệu chứng thường gặp khi mắc bệnh hô hấp
1. Triệu chứng toàn thân:
a. Sốt: là dấu hiệu cho thấy đã có bệnh lý viêm nhiễm nào đó xảy ra trong cơ thể
b. Mệt mỏi, đau nhức mình mẩy, chán ăn
2. Triệu chứng gợi ý tổn thương bộ máy hô hấp
a. Tổn thương đường hô hấp trên:
Triệu chứng mũi: hắt hơi, ngứa mũi, nghẹt mũi, chảy nước mũi
Triệu chứng xoang: nhức đầu, nhức trán, chảy nước mũi mủ, đau răng
Triệu chứng hầu họng: đau họng, rát họng, ngứa họng, ho khan
b. Tổn thương đường hô hấp dưới:
Triệu chứng thanh quản: khàn giọng, khó nói
Triệu chứng phế quản: ho khan, hay ho đàm, nặng tức ngực
Triệu chứng tiểu phế quản: khó thở, thở khò khè, thở rít
c. Tổn thương nhu mô phổi:
Khó thở, đau ngực khi hít sâu vào, ho khạc đàm, ho ra máu
Các bệnh lý hô hấp thường gặp sẽ lần lượt được trình bày trong chuyên mục Các bệnh lý hô hấp thường gặp bao gồm:
- Hen suyễn
- Bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính
- Viêm phổi
- Viêm phế quản cấp
- Giãn phế quản
- Tràn dịch màng phổi
- Ung thư phế quản
- Lao
- Cúm
- Nghiện thuốc lá
- Ngưng thở tắc nghẽn khi ngủ
ThS. BS. Lê Khắc Bảo
Giảng viên Bộ Môn Nội – Đại học Y Dược TPHCM
