Cây ba đậu Cao khoảng 3-6m, cành nhẵn (không có gai và lông). Lá mọc so le, hình trứng, đầu nhọn, mép lá có răng cưa nhỏ; lá dài 6-8cm, rộng 4–5 cm, cuống lá nhỏ, dài 1–2 cm. Hoa mọc thành chùm (dài 10–20 cm) ở đầu các cành, hoa đực ở đỉnh, cuống hoa nhỏ dài 1-3mm. Quả nhẵn, màu vàng nhạt, cao 2 cm, khi chín sẽ tách ra thành 3 mảnh vỏ. Hạt hình trứng dài 10mm, rộng 4-6mm, vỏ hạt cứng, mờ và có màu nâu xám.
1. TÊN GỌI KHÁC CỦA CÂY BA ĐẬU
Ba đậu tàu, mạy vát (Tày), mằn để, pụt tau (Dao)
2. BỘ PHẬN DÙNG CỦA CÂY BA ĐẬU
Hạt. Hái quả chín vào tháng 8-9, nhưng chưa nứt các mảnh vỏ, phơi khô, đập lấy hạt, phơi lại lần nữa. Có thể để nguyên quả, khi dùng mới đập lấy hạt.
3. THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA CÂY BA ĐẬU
Hạt: Dầu béo 30-50%, gồm stearin, palmitin, glycerid crotonic và tiglic; protein 18%, glucosid crotonosid; nhựa là polyeste của crotonol, phorbol; acid amin (arginin, lysin); alcaloid; men lypasa.
4. CÔNG DỤNG CỦA CÂY BA ĐẬU
Chữa đầy bụng, không tiêu, táo bón, đau bụng, phù thũng, khó thở, ho nhiều. Ngày 0,01-0,05g ba đậu sương (hạt nghiền nát, ép bỏ dầu, sao vàng), làm viên hoặc chế cao. Thuốc độc, phụ nữ có thai không được dùng. Chữa ngộ độc ba đậu: Uống nước hoàng liên, nước đậu đũa.
5. TÊN KHOA HỌC CỦA CÂY BA ĐẬU
Tên khoa học của cây ba đậu là CROTON TIGLIUM L thuộc họ EUPHORBIACEA
6. MÔ TẢ CỦA CÂY BA ĐẬU
Cây nhỡ, phân cành nhiều; cao 3-6m. Lá mọc so le, mép khía răng; lá non màu hồng tím. Cụm hoa hình chùm mọc ở đầu cành; hoa đực mọc ở trên, hoa cái mọc ở dưới. Quả nang màu vàng nhạt. Hạt nhỏ, có vỏ cứng màu vàng nâu.
7. MÙA HOA QUẢ CỦA CÂY BA ĐẬU
Hoa: Tháng 5-7; Quả : Tháng 8-10.
8. PHÂN BỐ CỦA CÂY BA ĐẬU
Cây mọc hoang ở đồi, rừng ẩm, bờ nương rẫy ở miền núi.
Trên đây là một số thông tin về cây ba đậu, thành phần hóa học cũng như tác dụng của cây ba đậu được tổng hợp bởi Viện Dược Liệu Việt Nam. Thông tin này chỉ có tác dụng tham khảo; nếu muốn áp dụng, người đọc nên hỏi ý kiến người có chuyên môn.
(Theo vienduoclieu.org.vn – Viện Dược liệu Việt Nam)
