Cây núc nác là loài phân bố từ Xri Lanca tới Ấn Độ qua Himalaya, Nam Trung Quốc, Đông Nam Á châu tới Philippin, các đảo Xêlép và Timo. Ở nước ta, cây mọc hoang ở rừng thường xanh và có khi trong các quần hệ thứ sinh những vùng thấp ẩm ướt, tới độ cao 900m. Cũng có nhiều nơi gây trồng. Trồng bằng hạt hoặc bằng cành vào mùa xuân. Thu hái quả nang chín màu nâu vào mùa thu và đông, phơi khô ngoài nắng cho vỏ nứt hạt, tách lấy hạt và phơi tiếp cho đến khô. Vỏ cây thu hái quanh năm; khi cần thiết, đẽo vỏ trên cây, phơi hay sấy khô.
1. TÊN GỌI KHÁC CỦA CÂY NÚC NÁC
Nam hoàng bá, mộc hồ điệp, mạy ca (Tày), co ca liên (Thái), p’sờ lụng (K’ho), kờ lúc (K’dong), póc ta lốp (Ba Na)
2. BỘ PHẬN DÙNG CỦA CÂY NÚC NÁC
Vỏ rễ, vỏ thân thu hái quanh năm. Hạt lấy lúc quả già. Phơi hoặc sấy khô.
3. THÀNH PHẦN HÓA HỌC CỦA CÂY NÚC NÁC
Vỏ rễ và vỏ thân chứa oroxylin A, baicalein, chrysin. Hạt có có baicalein, tetuin (baicalein-6 glucosid).
4. CÔNG DỤNG CỦA CÂY NÚC NÁC
Chữa bệnh dị ứng, mẩn ngứa, vàng da, hen, viêm họng, ho khàn tiếng, đau dạ dày, ỉa chảy, lỵ, trẻ con ban, sởi: Ngày 8-16g vỏ cây sắc, nấu cao, tán bột uống. Hạt chữa ho lâu ngày, đau dau dày, ngày 5-10g sắc, tán bột. Vỏ tươi giã, ngâm rượu bôi chữa lở sơn.
5. TÊN KHOA HỌC CỦA CÂY NÚC NÁC
Cây núc nác có tên khoa học là OROXYLUM INDICUM (L.) Vent thuộc họ BIGNONIACEAE
6. MÔ TẢ CỦA CÂY NÚC NÁC
Cây nhỡ, cao 8-10m. Thân ít phân cành. Vỏ cây màu xám tro, mặt trong màu vàng. Lá xẻ 2-3 lần lông chim, dài tới 1,5m. Hoa to màu nâu đỏ sẫm mọc thành chùm ở ngọn thân. Quả dẹt, cong chứa nhiều hạt dẹt, có cánh mỏng.
7. MÙA HOA QUẢ CỦA CÂY NÚC NÁC
Hoa: Tháng 6-8. Quả: Tháng 9-10.
8. PHÂN BỐ CỦA CÂY NÚC NÁC
Cây mọc hoang ở miền núi và được trồng ở khắp nơi.
Trên đây là một số thông tin về cây núc nác, thành phần hóa học cũng như tác dụng của cây núc nác được tổng hợp bởi Viện Dược Liệu Việt Nam. Thông tin này chỉ có tác dụng tham khảo; nếu muốn áp dụng, người đọc nên hỏi ý kiến người có chuyên môn.
(Theo vienduoclieu.org.vn – Viện Dược liệu Việt Nam)
